اوتیسم و توانبخشی آن

اوتیسم یا اختلال طیف اوتیسم (ASD)، یک وضعیت پیچیده عصبی رشدی است که با تفاوت در تعامل اجتماعی، ارتباطات و رفتار مشخص می شود. به آن “طیف” می گویند زیرا علائم و شدت آنها می تواند از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت باشد.

تشخیص معمولاً شامل یک ارزیابی جامع توسط تیمی از متخصصان، از جمله روانشناسان، متخصصان مغز و اعصاب و گفتار درمانگران است. آنها از معیارهای مشخص شده در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) استفاده می کنند که شامل کمبودهای مداوم در ارتباطات و تعامل اجتماعی و همچنین الگوهای محدود و تکراری رفتار، علایق یا فعالیت ها می شود.

بیشتر بخوانید : کاردرمانی در کرمانشاه

ویژگی های کلیدی اوتیسم

مشکلات ارتباط اجتماعی و تعامل:

چالش‌ های درک نشانه‌ های اجتماعی: افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است برای تفسیر حالات چهره، زبان بدن و لحن صدا مشکل داشته باشند.

دشواری در توسعه روابط: ایجاد و حفظ دوستی ها به دلیل مشکلات در درک هنجارهای اجتماعی و درگیر شدن در تعاملات اجتماعی معمولی می تواند چالش برانگیز باشد.

مسائل ارتباطی: این می تواند از غیرکلامی بودن تا مشکلات در شروع و حفظ مکالمات متغیر باشد. برخی ممکن است دایره لغات پیشرفته ای داشته باشند اما همچنان با ارتباط رفت و برگشتی مشکل دارند.

رفتارهای محدود و تکراری:

حرکات یا گفتار تکراری: این می تواند شامل تکان دادن دست، تکان دادن، تکرار عبارات خاص یا داشتن روال خاصی باشد که با دقت دنبال می کنند.

علایق بسیار متمرکز: افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است علایق شدیدی به موضوعات خاص داشته باشند و می توانند زمان زیادی را صرف صحبت کردن یا درگیر شدن با این علایق کنند.

حساسیت های حسی: افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است به طور غیرعادی به صداها، نورها، بافت ها یا سایر ورودی های حسی حساس باشند. برعکس، آنها همچنین ممکن است به برخی تجربیات حسی کمتر پاسخ دهند.

علل و عوامل خطر

علت دقیق اوتیسم مشخص نیست، اما اعتقاد بر این است که نتیجه ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی است:

عوامل ژنتیکی: شواهدی وجود دارد که ژنتیک نقش مهمی ایفا می کند، زیرا اوتیسم در خانواده ها ایجاد می شود.
عوامل محیطی: عواملی مانند سن بالا والدین، حاملگی و عوارض زایمان (مانند وزن کم هنگام تولد، چند قلویی) و قرار گرفتن در معرض برخی سموم محیطی ممکن است خطر ابتلا به اوتیسم را افزایش دهند.

مداخله و پشتیبانی اوتیسم

در حالی که هیچ درمانی برای اوتیسم وجود ندارد، مداخله زودهنگام و حمایت مناسب می تواند به طور قابل توجهی نتایج را بهبود بخشد. مداخلات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

درمان های رفتاری: تحلیل کاربردی رفتار (ABA) یکی از رایج ترین روش های درمانی است که بر بهبود رفتارهای خاص مانند مهارت های اجتماعی، ارتباطات و یادگیری تمرکز دارد.

گفتاردرمانی و کاردرمانی: این درمان ها به مهارت های ارتباطی و مهارت های زندگی روزمره کمک می کند.
حمایت آموزشی: برنامه های آموزشی ویژه که نیازهای فردی کودکان مبتلا به اوتیسم را برآورده می کند، می تواند به رشد آنها کمک کند.

کاردرمانی اوتیسم

کاردرمانی (OT) می تواند برای افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم (ASD) بسیار مفید باشد. هدف OT برای افراد مبتلا به اوتیسم افزایش توانایی آنها در انجام فعالیت های روزانه، بهبود کیفیت زندگی و افزایش استقلال آنها است. در اینجا برخی از جنبه های کلیدی کاردرمانی برای افراد مبتلا به اوتیسم آورده شده است:

1. یکپارچگی حسی
بسیاری از افراد مبتلا به اوتیسم مشکلات پردازش حسی دارند. کاردرمانی به آنها کمک می کند تا ورودی های حسی را از طریق فعالیت هایی که می توانند سیستم های حسی آنها را آرام یا هشدار دهند، مدیریت کنند.
به عنوان مثال می توان از جلیقه های وزن دار، سطل های حسی یا فعالیت های حرکتی خاص استفاده کرد.

2. مهارت های زندگی روزانه
OT به آموزش مهارت های ضروری برای زندگی روزمره مانند لباس پوشیدن، آراستگی و غذا خوردن کمک می کند.
درمانگران ممکن است از برنامه های بصری، داستان های اجتماعی و تمرین عملی برای آموزش این مهارت ها استفاده کنند.

سایر رویکردهای کاردرمانی

3. مهارت های حرکتی ظریف
فعالیت هایی که هماهنگی دست و چشم و استفاده از عضلات کوچک دست را بهبود می بخشد.
کارها شامل نوشتن، بریدن با قیچی و دستکاری اشیای کوچک است.

4. مهارت های حرکتی درشت
تقویت فعالیت های گروه عضلانی بزرگ مانند دویدن، پریدن و کوهنوردی.
ورزش‌ها و فعالیت‌هایی مانند زمین‌های مانع یا بازی با توپ می‌توانند مفید باشند.

5. مهارت های اجتماعی
توسعه مهارت ها برای تعامل مناسب با دیگران.
ایفای نقش، داستان های اجتماعی و فعالیت های گروهی روش های رایجی هستند که مورد استفاده قرار می گیرند.

6. تنظیم عاطفی
کمک به افراد برای یادگیری مدیریت احساسات و مقابله با استرس.
تکنیک‌ها شامل تمرین‌های تنفس عمیق، تمرکز حواس و استفاده از استراتژی‌های آرامش‌بخش است.

گفتاردرمانی اوتیسم

گفتار درمانی به مبتلایان اتیسم کمک می کند تا مهارت های ارتباطی خود را بهبود بخشند، که می تواند برای بسیاری از مبتلایان به اوتیسم چالش مهمی باشد. گفتار درمانی می تواند به انواع مسائل ارتباطی، از جمله تأخیر زبانی، مشکلات در ارتباط اجتماعی و مشکلات بیانی رسیدگی کند.

اهداف گفتار درمانی

بهبود مهارت های ارتباطی: تقویت ارتباطات کلامی و غیرکلامی برای کمک به افراد برای بیان موثر نیازها، خواسته ها و احساسات.
توسعه مهارت های اجتماعی: آموزش تفاوت های ظریف تعاملات اجتماعی، از جمله درک و استفاده از حرکات، تماس چشمی، و حالات چهره.
افزایش درک زبان: کمک به افراد برای درک بهتر زبان گفتاری و گسترش دایره لغات خود.
بهبود وضوح گفتار: پرداختن به مسائل مربوط به بیان و آواسازی برای شفاف‌تر و قابل فهم‌تر کردن گفتار.
افزایش روش‌های ارتباطی جایگزین: معرفی و حمایت از استفاده از روش‌های ارتباطی تقویت‌کننده و جایگزین (AAC)، مانند سیستم‌های ارتباط تبادل تصویر (PECS)، زبان اشاره یا دستگاه‌های تولیدکننده گفتار.