اختلال پردازش شنوایی (APD) یک بیماری پیچیده است که بر نحوه تفسیر صداها توسط مغز تأثیر می گذارد. اگرچه افراد مبتلا به APD ممکن است شنوایی طبیعی داشته باشند، اما برای پردازش دقیق اطلاعات شنوایی مشکل دارند. این اختلال اغلب منجر به چالش هایی در درک گفتار، پیگیری مکالمات و حفظ اطلاعات، به ویژه در محیط های پر سر و صدا می شود. تشخیص اختلال پردازش شنوایی برای والدین، مربیان و افرادی که تحت تأثیر این بیماری قرار گرفته اند بسیار مهم است، زیرا بر ارتباطات، تعاملات اجتماعی و یادگیری تأثیر می گذارد. پرداختن به APD زودهنگام و یافتن راهبردهای حمایتی موثر می تواند کیفیت زندگی را به میزان قابل توجهی بهبود بخشد.
اختلال پردازش شنوایی، که گاهی اوقات به عنوان اختلال پردازش شنوایی مرکزی (CAPD) شناخته می شود، شامل مشکل در پردازش صداها و درک اطلاعات شنوایی است. برخلاف کاهش شنوایی، که مشکل در تشخیص صداها است، APD بر نحوه تفسیر و واکنش مغز به صداها تأثیر می گذارد. این تفاوت باعث می شود APD در بین سایر اختلالات یادگیری و شنوایی منحصر به فرد باشد که اغلب به ارزیابی و درمان تخصصی نیاز دارند. افراد مبتلا به اختلال پردازش شنوایی ممکن است کلمات را اشتباه تفسیر کنند، در تشخیص صداهای مشابه مشکل داشته باشند، یا در محیط های پر سر و صدا غرق شوند، زیرا مغز آنها برای سازماندهی و درک موثر ورودی شنیداری تلاش می کند.
بیشتر بخوانید : لکنت زبان
امواج صوتی از طریق گوش عبور می کنند، جایی که توسط گوش داخلی به سیگنال های الکتریکی تبدیل می شوند و به مغز منتقل می شوند. سپس این سیگنال‌ها از طریق مسیرهای شنوایی به قشر شنوایی، ناحیه‌ای در مغز که مسئول رمزگشایی و تفسیر اطلاعات صوتی است، می‌رسند. در افراد مبتلا به APD، توانایی مغز برای سازماندهی و تفسیر این سیگنال ها مختل می شود و پردازش دقیق صداها، به ویژه صداهای پیچیده مانند گفتار در محیط های پر سر و صدا را دشوار می کند.
علائم اختلال پردازش شنوایی
- مشکل در پیروی از دستورالعمل های گفتاری، به ویژه دستورالعمل های چند مرحله ای
- تعبیر نادرست کلمات مشابه، که منجر به سردرگمی یا اشتباه می شود
- مشکل در درک مکالمات در محیط های پر سر و صدا، مانند کلاس درس یا اجتماعات
- درخواست های مکرر برای تکرار اطلاعات، اغلب با گفتن “چی؟” یا “آیا می توانید آن را تکرار کنید؟”
- مهارت های ضعیف گوش دادن علیرغم شنوایی طبیعی، بر عملکرد در مدرسه یا محل کار تأثیر می گذارد
- پاسخ آهسته یا تأخیر به اطلاعات شنیداری، باعث می‌شود که مکالمات نامرتب به نظر برسند
- مشکل در صداسازی یا یادگیری خواندن، اغلب به دلیل مشکلات در تشخیص صداها
این علائم اغلب می تواند بر حوزه های تحصیلی، اجتماعی و شخصی زندگی تأثیر بگذارد. تشخیص زودهنگام این علائم می تواند در جستجوی کمک و تسهیلات مناسب موثر باشد.
علل و عوامل خطر
علل اختلال پردازش شنوایی به طور کامل شناخته نشده است، اما عوامل متعددی ممکن است در ایجاد آن نقش داشته باشند. یکی از علل بالقوه ژنتیک است. عوامل عصبی مانند تاخیر در رشد مغز یا مشکلات قشر شنوایی نیز ممکن است نقش داشته باشند. علاوه بر این، قرار گرفتن در معرض عفونت های مزمن گوش در دوران کودکی، که بر نحوه یادگیری مغز برای پردازش صدا تأثیر می گذارد، اغلب با APD مرتبط است.
عوامل محیطی، مانند قرار گرفتن در معرض سموم در دوران بارداری، عوارض حین تولد، یا عدم تحریک شنوایی در اوایل دوران کودکی، می توانند خطر ابتلا به اختلال پردازش شنوایی را افزایش دهند. سایر عوامل خطر احتمالی شامل ضربه به سر یا شرایط عصبی مانند صرع است که می تواند توانایی های پردازش طبیعی مغز را مختل کند. تحقیقات در مورد تأثیرات دوران بارداری و پری ناتال همچنین نشان داده است که نوزادانی که کمبود اکسیژن یا زایمان زودرس را تجربه می کنند ممکن است در معرض خطر بیشتری برای APD باشد. شناخت این علل و عوامل خطر به شناسایی افراد در معرض خطر و تمرکز بر اقدامات پیشگیرانه کمک می کند.
گزینه های درمانی برای اختلال پردازش شنوایی
هیچ درمان یکسانی برای APD وجود ندارد. با این حال، درمان ها و مداخلات مختلف می توانند مهارت های پردازش شنوایی و کیفیت کلی زندگی را به طور قابل توجهی بهبود بخشند. یکی از موثرترین رویکردها آموزش شنوایی است که شامل تمریناتی است که برای تقویت پردازش شنوایی و مهارت های شنیداری طراحی شده است. این تمرینات به مغز کمک می کند تا صداها را بهتر تفسیر کند، به خصوص در محیط های شنیداری چالش برانگیز. نمونه هایی از تکنیک های تمرین شنوایی شامل dich است
آموزش شنیداری صوتی، که توانایی مغز را برای پردازش صداهای هر دو گوش تقویت می کند، و آموزش واجی، که بر تشخیص صداهای خاص در کلمات تمرکز دارد.
علاوه بر آموزش شنوایی، مداخلات رفتاری می تواند به توسعه راهبردهای مقابله ای کمک کند. به عنوان مثال، آموزش استفاده از نشانه های بصری یا درخواست تکرار به کودکان می تواند شرایط را بهبود بخشد. تنظیمات محیطی، مانند نشستن کودک مبتلا به APD در نزدیکی معلم یا استفاده از مواد عایق صدا برای کاهش صدای پس زمینه نیز مفید است. گفتار درمانی نیز نقش مهمی در کمک به افراد مبتلا به APD برای بهبود مهارت های ارتباطی خود ایفا می کند.
آموزش شنوایی و درمان برای APD
آموزش شنوایی یک درمان ساختاریافته با هدف بهبود توانایی مغز برای پردازش صداها است. این درمان معمولاً شامل تمرین‌های گوش دادن است که مسیرهای شنوایی را به چالش می‌کشد و تحریک می‌کند و توانایی فرد را برای تمایز، به خاطر سپردن و تفسیر صداها افزایش می‌دهد. یکی از رویکردهای پرکاربرد آموزش شنوایی Fast ForWord است، برنامه ای مبتنی بر کامپیوتر که حافظه، توجه و سرعت پردازش را از طریق تمرینات گوش دادن تطبیقی تقویت می کند.
روش دیگر، Earobics، فعالیت‌های سرگرم‌کننده و تعاملی را با وظایف گوش دادن ترکیب می‌کند تا به کودکان خردسال کمک کند تا مهارت‌های شنوایی اولیه را ایجاد کنند. هدف از آموزش شنوایی ایجاد تغییرات پایدار در توانایی پردازش شنوایی است، تا افراد مبتلا به APD بتوانند مکالمات را دنبال کنند و گفتار را در محیط های پر سر و صدا درک کنند. این رویکرد برای کودکان و بزرگسالان به طور یکسان مؤثر بوده است و ابزارهایی را در اختیار آنها قرار می دهد تا بتوانند بهتر در محیط شنوایی خود حرکت کنند.
نقش گفتار درمانی در اختلال پردازش شنوایی
گفتار درمانی نقشی حیاتی در حمایت از افراد مبتلا به اختلال پردازش شنوایی دارد. متخصصان گفتاردرمانی روی بهبود مهارت های شنیداری و زبانی مختلف، مانند آگاهی واجی، که توانایی شناسایی و دستکاری صداهای درون کلمات است، کار می کنند. این تمرکز بر آگاهی واج به ویژه برای کودکان مبتلا به APD مهم است، زیرا به طور مستقیم بر توانایی های خواندن و املا تأثیر می گذارد. SLT ها همچنین بر روی توسعه استراتژی هایی کار می کنند تا به افراد کمک کنند زبان گفتاری را بهتر درک کنند، به ویژه در محیط های چالش برانگیز.
در طول جلسات گفتار درمانی، درمانگران از تمرین‌هایی استفاده می‌کنند که برای بهبود تمایز شنوایی طراحی شده‌اند و به افراد کمک می‌کنند بین صداها یا هجاهای مشابه تمایز قائل شوند. آنها همچنین ممکن است از طریق فعالیت هایی که حافظه کوتاه مدت و پردازش شنوایی متوالی را تقویت می کنند، بر ایجاد مهارت های شنیداری و درک مطلب تمرکز کنند. SLT ها در آموزش راهبردهای جبرانی، مانند استفاده از وسایل کمک بصری یا تکرار اطلاعات، برای کمک به افراد برای مقابله بهتر با چالش های پردازش شنوایی در زندگی روزمره، حیاتی هستند.
